Rewolucja w polskiej szkole? Co czeka uczniów i rodziców w nowym roku szkolnym?

Wakacje powoli już się kończą, więc nauczyciele, uczniowie i rodzice zaczynają myśleć o nadchodzącym roku szkolny 2025/2026. 1 września przyniesie uczniom i rodzicom prawdziwą rewolucję, bo Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) ogłosiło szereg gruntownych zmian, które będą wprowadzane stopniowo w ramach programu "Reforma26. Kompas Jutra". Obejmują one zarówno nowe przedmioty, jak i zmiany w sposobie prowadzenia lekcji, a także modyfikacje w programie wychowania fizycznego i egzaminach. Część z nich została przyjęta z uznaniem, ale duża ich część wywołuje ogromne kontrowersje!

Jedną z najważniejszych zmian, która wejdzie w życie już od 1 września 2025 roku, jest wprowadzenie dwóch nowych, obowiązkowych przedmiotów. W szkołach ponadpodstawowych (licea, technika, szkoły branżowe) pojawi się edukacja obywatelska, która ma kształtować postawy patriotyczne i świadomość społeczną młodzieży. Z kolei w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, w miejsce dotychczasowego "wychowania do życia w rodzinie", wprowadzona zostanie edukacja zdrowotna. Rzecz w tym, że rodzice mogą zdecydować się na rezygnację z tego przedmiotu. Wówczas będzie on realizowany w dotychczasowej formie. W wielu podlaskich szkołach edukacja zdrowotna w zasadzie nie będzie się odbywała, bo rodzice z niej masowo rezygnowali. 

Kolejne zmiany dotkną lekcji przyrody w szkołach podstawowych. Od 1 września 2026 roku tradycyjne 45-minutowe lekcje zostaną zastąpione trzygodzinnymi blokami. Ich celem jest umożliwienie uczniom prowadzenia eksperymentów, badań terenowych i projektów grupowych, co ma sprawić, że nauka będzie bardziej praktyczna i angażująca. Chociaż MEN zapewnia, że zmiany są dobrze przygotowane, Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) wyraża obawy, że taka reorganizacja może prowadzić do redukcji etatów, zwłaszcza w mniejszych placówkach, gdzie brakuje pracowni do prowadzenia zajęć.

Nowe zasady obejmą również religię. Od września 2025 roku lekcje religii w szkołach będą odbywać się tylko raz w tygodniu i będą musiały być organizowane bezpośrednio przed lub po obowiązkowych zajęciach. Wyjątek stanowią klasy, w których wszyscy uczniowie uczęszczają na religię lub etykę. Szkoły podstawowe będą mogły również tworzyć międzyklasowe grupy, jeśli na religię w danej klasie zapisze się mniej niż siedmiu uczniów.

Duże zmiany czekają uczniów w ramach wychowania fizycznego. Nowy program zakłada wprowadzenie elementów testów sprawnościowych dla uczniów klas I-III szkół podstawowych. Ponadto, w klasach VII-VIII, uczniowie będą mogli zapoznać się z ćwiczeniami stosowanymi podczas rekrutacji do służb mundurowych. Zmiana dotyczy również klas sportowych – ich minimalna liczebność zostanie obniżona z 20 do 14 uczniów.

Ważną informacją dla rodziców i uczniów jest fakt, że od września zostaną zlikwidowane tzw. "godziny czarnkowe", czyli jedna godzina tygodniowo przeznaczona na konsultacje z nauczycielami. To rozwiązanie, wprowadzone przez poprzedniego ministra, Przemysława Czarnka, przestanie obowiązywać.

MEN wprowadza także ważne zmiany dla uczniów z autyzmem, niepełnosprawnościami intelektualnymi i zaburzeniami sensorycznymi. Od 2025 roku zostanie wprowadzona tzw. ocena funkcjonalna, która ma lepiej uwzględniać indywidualne potrzeby i możliwości tych uczniów. Ocena będzie wystawiana przez nauczyciela we współpracy z psychologiem i rodzicami. Nowe przepisy ułatwią również zatrudnianie specjalistów, takich jak psycholodzy czy logopedzi, w placówkach niepublicznych, co ma poprawić dostęp do wsparcia.

AR