Wyjątkowa lekcja historii w łomżyńskiej Hali Kultury

Bitwa Narodów – tak jest nazywana Bitwa o Monte Cassino. W tym roku mija 81 lat od bohaterskiej walki Polaków, ale także wielu innych narodów z niemieckim okupantem. W Hali Kultury w Łomży, samą bitwę i towarzyszące jej działania, przybliżył Tomasz Łysiak, pisarz, dziennikarz i reżyser.

Od 17 stycznia do 18 maja 1944 roku trwały walki o wzgórze w rejonie klasztoru na Monte Cassino we Włoszech. I choć w świadomości większości Polaków jest wiedza o bohaterskiej postawie polskich żołnierzy, mało kto wie, że w tej bitwie brali też udział między innymi Amerykanie, Francuzi, Kanadyjczycy, Brytyjczycy a nawet żołnierze z Nowej Zelandii. Zwycięska bitwa była jedną z kluczowych dla pokonania niemieckiego okupanta. Ale była okupiona ogromnym stratami po stronie aliantów. 

Szczegóły tej bitwy przybliżał w minioną sobotę w Hali Kultury w Łomży, Tomasz Łysiak, pisarz, dziennikarz i reżyser. Nakręcił on bowiem film oraz serial poświęcony właśnie tej bitwie. Nie tylko z perspektywy Polaków i polskich żołnierzy, ale też z perspektywy innych żołnierzy. Zebrał relacje weteranów, którzy nacierali na wzgórza, na których istniała konieczność przełamania niemieckiej linii Gustawa, blokującej aliantom drogę na Rzym. 

Warto wiedzieć, że zdecydowana większość polskich żołnierzy pokonała wcześniej ogromnie długą drogę. Wyszli z nieludzkiej ziemi na Syberii i dotarli na front zachodni. Wśród nich był 9-letni Krzysztof Flizak, który był najmłodszym żołnierzem armii gen. Andersa, ale przeszedł wraz armią cały jej szlak bojowy. Ta historia naprawdę wzrusza, ponieważ chłopak z Syberii udał się samodzielnie w daleką drogę w poszukiwaniu swojego ojca, którego finalnie odnalazł. To wszystko można było zobaczyć w zaprezentowanym filmie. On sam opowiada swoją historię i spotkanie z odnalezionym ojcem. Z kolei serial, w którym jest więcej podobnych opowieści weteranów, będzie prezentował już Instytut Pamięci Narodowej. Nie jest jeszcze jednak znany termin publikacji. 

Bitwa o Monte Cassino trwała blisko pięć miesięcy, tyle też czasu straciły wojska alianckie, które dopiero w pierwszych dniach czerwca 1944 roku wkroczyły do Rzymu, a do granicy włosko-austriackiej dotarły na początku maja 1945 roku. Bitwa ta była okupiona ogromną ilością rannych i poległych – po stronie alianckiej było to ponad 50 tys. żołnierzy, zaś po stronie niemieckiej ponad 20 tys. zabitych. 

(Agnieszka Siewiereniuk – Maciorowska/ Foto: Fakty Białystok)