I LĄDECKI FESTIWAL HISTORII – „Lądeccy Żydzi: Zaginiona społeczność”

W dniach 3 do 5 czerwca 2022 roku, w 100. rocznicę powstania w Lądku-Zdroju (woj. dolnośląskie) gminy żydowskiej i cmentarza żydowskiego, odbył się festiwal zatytułowany „Lądeccy Żydzi: Zaginiona społeczność”. Głównym celem tego wydarzenia jest potrzeba kultywowania pamięci o tej społeczności, nawiązując do jej tradycji, kultury i historii na terenie Dolnego Śląska, który po II wojnie światowej stał się dla Żydów Ziemią Obiecaną.

Wydarzenie obejmowało cykl wykładów, spotkań, filmów, warsztatów, wystaw i koncertów, które odbyły się na terenie dolnośląskiego uzdrowiska. Nie zabrakło również tematyki tzw. niemieckich Żydów – tak wybitnych postaci, jak dr Sally Lachmann, zakochany w Lądku-Zdroju balneolog czy Eva Sandberg, fotografka, której zdjęcia Chin znane są na całym świecie.

Kluczowym elementem programu było spotkanie z reżyserką Martiną Fluck oraz prezentacja jej filmu dokumentalnego „Mein Traum, meine Liebe, meine Hoffnung”, który powstawał m.in. w Lądku-Zdroju, gdy po blisko 60 latach po raz pierwszy wróciła tam Eva Sandberg. To jedno z nielicznych źródeł dokumentalnych, które opowiada nie tylko o tym kto, ale i jak żył w dawnym kurorcie.

Festiwal uświetniła muzyka w wykonaniu kwartetu Chóru Synagogi pod Białym Bocianem, kierowanego przez Stanisława Rybarczyka, pieśniarek Karoliny Lizer z Warszawy oraz Urszuli Makosz z Krakowa, która wykonała utwory z elementami muzyki arabskiej, bałkańskiej i hiszpańskiej.

Wydarzenie zainaugurowały warsztaty Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN dla uczniów miejscowej szkoły, która nosi imię Janusza Korczaka. Nominowana do nagrody POLIN 2021, Urszula Rybicka z Fundacji Żydoteka, opowiedziała o związkach żydowskich mieszkańców Wrocławia i Lądka-Zdroju. Warto wspomnieć, że zapomniany żydowski świat, jego kultura i tradycja, to znacząca część tożsamości dzisiejszych mieszkańców Kotliny Kłodzkiej.

Gośćmi Festiwalu byli również uznani autorzy, promujący swoje najnowsze książki – Krzysztof Bielawski, badacz trudnych dziejów cmentarzy żydowskich w Polsce po 1945 r. oraz Konstanty Gebert, autor przejmującej opowieści o kulturowych i uniwersalnych korzeniach ludobójstwa.

Dodatkowymi atrakcjami Festiwalu były spacery po Lądku-Zdroju śladami dawnych żydowskich mieszkańcach kurortu oraz degustacje tradycyjnych, żydowskich potraw.

Organizatorzy:

Lądeckie Towarzystwo Historyczno-Eksploracyjne

Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce

Centrum Kultury i Rekreacji w Lądku-Zdroju

Projekt współfinansowany z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego