Kongijska subkultura Sapeur – prelekcja multimedialna Karoliny Marcinkowskiej

Galeria Arsenał w Białymstoku zaprasza na prelekcję multimedialną Karoliny Marcinkowskiej: "W życiu nie zawsze możesz wybrać to, czym się zajmujesz, ale zawsze możesz wybrać to, kim jesteś" – kongijska subkultura Sapeur. Wydarzenie to odbędzie w najbliższy czwartek, 11 sierpnia o godz. 18.00.

„Stowarzyszenie Ludzi Rozrywkowych i Elegancko Ubranych” – tak brzmi w wolnym tłumaczeniu nazwa jednej z bardziej intrygujących subkultur miejskich w Afryce. Wychodzi ono poza wszelkie schematy związane z postrzeganiem tego, co „nosi” się w Afryce, wprowadza w zakłopotanie tych, którzy sądzą, że szaleństwem jest kupno za cztery pensje jednej marynarki Paula Gaultiera czy Louis Vuittona…

La Sape (Société des Ambianceurs et des Personnes Élégantes), narodziła się w Brazzaville, stolicy Konga i wbrew pozorom nie odnosi się jedynie do faktu noszenia markowych garniturów, kolorowych skarpetek czy dandysowskich dodatków. Przynależność do Sapeur określa pewien sposób bycia wśród ludzi, wiąże się z określonym savoir-vivr’em i zasadami, kulturą popularną i tradycją muzyczną. Muzyk Papa Wemba, zwany „papieżem” Le Sape, powiedział wręcz: „Nie wyrzekajcie się ubrań. To nasza religia”.



Niezmiernie ciekawe są źródła tej subkultury: fascynacja bohaterami ze spaghetti westernów (Django i Buffalo Bill), dążenia emancypacyjne Kongijczyków ujawniane za czasów kolonialnych, wreszcie - bunt wobec strojów „narodowych” narzucanych przez dyktatora Mobutu Sese Seko.

Podczas prelekcji obejrzymy wspólnie „kultowe” dla Sapeur wideoklipy (w tym współczesny hip-hopowy remix słynnego „Indipendence cha cha” z 1950 roku), nauczymy się dekalogu Sapeur, przyjrzymy się z bliska filozofii „sapologie”. Zastanowimy się, jak wielkie znaczenie miała i ma nadal muzyka w polityce kongijskiej i na ile moda może służyć do kształtowania własnej tożsamości.

Dr Karolina Marcinkowska – antropolożka, twórczyni inicjatywy AFRICA REMIX, trenerka umiejętności międzykulturowych i antydyskryminacyjnych, koordynatorka projektów dla organizacji pozarządowych. Zajmuje się nowymi zjawiskami społeczno-kulturowymi i sztuką współczesną w Afryce Subsaharyjskiej.

Obecnie asystentka kuratorów wystawy „El Hadji Sy. Na początku myślałem, że tańczę” w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie. Brała udział w wystawach i działaniach edukacyjnych m.in. w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (wystawa „After Year Zero. Uniwersalizm i geografie współpracy”), MEG w Genewie (wystawa „A Madagascar Photographies de Jacques Faublée, 1938-1941”), Museu Santander Cultural w Porto Alegre, Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Realizowała projekty edukacyjne i artystyczne m.in. w Ghanie, Kenii, Brazylii.

(Źródło i foto: GA/ oprac. Kalina)