Symbolika Kwiatu Życia na kafelku: historia i znaczenie tego uniwersalnego motywu

Portal DzienDobryBiałystok.pl

03/07/2025 13:04

W lipcu Muzeum Podlaskie w Białymstoku zaprasza do zapoznania się z wyjątkowym Zabytkiem Miesiąca. Tym razem jest nim kafel formowany w matrycy, odnaleziony w Tykocinie przy ul. Piłsudskiego, w pobliżu rzeki Motławy. Ten ceglasty, niszowy element pochodzi z pierwszej połowy XVI wieku i stanowi cenny depozyt w Dziale Archeologii Muzeum Podlaskiego. Jego obecność świadczy o bogatej historii regionu i kunszcie dawnych rzemieślników.

Kafel wyróżnia się pięknym zdobieniem – motywem sześciopłatkowej rozety, znanej jako „Kwiat Życia”, wpisanej w okrąg. Rozeta umieszczona jest w niszy ozdobionej motywem opus spicatum, czyli cegieł lub kamieni ułożonych skośnie, przypominających jodełkę. „Kwiat Życia” to symbol o szerokim zasięgu, rozpowszechniony na terenie całej Eurazji. W kontekście chrześcijańskim symbolizował on światło zmartwychwstałego Chrystusa – Porannej Gwiazdy, często pojawiając się w architekturze sakralnej od wczesnego chrześcijaństwa aż po średniowiecze i okres nowożytny.

Co ciekawe, symbol ten nie ograniczał się jedynie do obiektów sakralnych. Można go było spotkać również na budynkach mieszkalnych oraz przedmiotach sztuki użytkowej, w tym na ceramice. Warto zaznaczyć, że sześciopłatkowa rozeta posiadała także znaczenie w wierzeniach pogańskich, pełniąc funkcje apotropaiczne, czyli magiczno-ochronne. Dzięki prezentacji tego kafla, Muzeum Podlaskie nie tylko przybliża historię regionu, ale także ukazuje uniwersalność i głębię symboliki, która towarzyszyła ludziom na przestrzeni wieków.

Aktualizacja: 04/07/2025 20:15