Słowiańska elegancja sprzed tysiąca lat. Muzeum Podlaskie prezentuje srebrne zausznice z Daniłowa Małego

Muzeum Podlaskie ogłosiło "Zabytkiem Miesiąca" prawdziwą perłę wczesnośredniowiecznej biżuterii - kunsztownie wykonane, srebrne zausznice. Znalezisko z nekropolii w Daniłowie Małym (gmina Łapy) to nie tylko piękny przykład dawnego rzemiosła, ale też świadectwo wysokiego statusu społecznego kobiety, która je nosiła.

Zausznice, datowane na przełom XI i XII wieku, były w okresie wczesnego średniowiecza jednymi z najbardziej efektownych ozdób słowiańskich dam. Nie pełniły funkcji kolczyków, lecz były mocowane do nakryć głowy - chust, pasków czy tkanin, często po kilka sztuk naraz (nawet do sześciu).

Eksponat z Daniłowa Małego, określany w literaturze jako typ koszyczkowaty lub kijowski, wyróżnia się misternym wykonaniem z cennego surowca - srebra. Fakt, że kobieta pochowana na nekropolii posiadała liczne i tak kunsztowne ozdoby, wskazuje na jej prestiżową i elitarną pozycję społeczną w ówczesnej społeczności.

Zausznica jest zbudowana z gładkiego, kolistego kabłąka, ale cała uwaga skupia się na jego dolnej części. Tam umieszczono trzy ażurowe, kuliste paciorki, które są małymi dziełami sztuki jubilerskiej. Paciorki są bogato zdobione filigranem (cienki, spiralny drucik) i granulacją (maleńkie kuleczki), które tworzą powtarzalny, symetryczny wzór czteropłatkowej rozetki. Poszczególne paciorki są oddzielone od siebie dookolnym oplotem z filigranowego drutu. Kabłąk zaś zamyka się prostym cięciem i pętelką do zapinania.

Wspaniałe srebrne zausznice, znalezione na podlaskim cmentarzysku w Daniłowie Małym, demonstrują wyjątkowo wysoki poziom rozwoju rzemiosła jubilerskiego na terenach wczesnośredniowiecznej Rusi.

Wzornictwo i technika wykonania, widoczne w precyzyjnym filigranie i granulacji, były silnie zainspirowane ekskluzywnymi wyrobami jubilerskimi pochodzącymi z Cesarstwa Wschodniorzymskiego oraz terenów Wielkich Moraw, co świadczy o dalekosiężnych kontaktach kulturowych ówczesnych elit.

Muzeum Podlaskie zaprasza do podziwiania w białostockim ratuszu tego niezwykłego zabytku, który jest materialnym dowodem na bogactwo kulturowe i wyrafinowany gust Słowian sprzed blisko tysiąca lat.

(PW)