Wcześniejsza emerytura dla nauczycieli: sprawdź, czy możesz skorzystać ze świadczenia kompensacyjnego

Nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni urodzeni po 1948 roku nie muszą czekać na powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 dla mężczyzn), aby otrzymać świadczenie z ZUS. Mogą ubiegać się o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów wieku, stażu pracy i rozwiązania stosunku pracy.

Aby otrzymać to świadczenie, należy spełnić trzy kluczowe warunki.

Odpowiedni wiek: wymagany wiek stopniowo wzrasta w kolejnych latach:

• 2025 - 2026: 56 lat dla kobiet, 61 lat dla mężczyzn;
• 2027 - 2028: 57 lat dla kobiet, 62 lata dla mężczyzn;
• 2029 - 2030: 58 lat dla kobiet, 63 lata dla mężczyzn;
• 2031 - 2032: 59 lat dla kobiet, 64 lata dla mężczyzn.

Wymagany staż pracy: należy wykazać co najmniej 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, z czego minimum 20 lat musi stanowić praca w zawodzie nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, zatrudnionego w co najmniej połowie wymiaru godzin. Dotyczy to pracy w placówkach wymienionych w ustawie o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, takich jak:

• publiczne i niepubliczne przedszkola i szkoły;
• specjalne ośrodki szkolno - wychowawcze;
• młodzieżowe ośrodki wychowawcze.

Ważna zmiana od 1 września 2024 roku: krąg uprawnionych został rozszerzony o pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym specjalistycznych, wspierających dzieci, młodzież, rodziców i nauczycieli.

Rozwiązanie stosunku pracy: warunkiem jest zakończenie wszystkich umów o pracę (na wniosek nauczyciela lub z powodu wygaśnięcia umowy). Ważne jest, aby nie podejmować nowego zatrudnienia ani nie prowadzić działalności gospodarczej aż do momentu rozpoczęcia pobierania świadczenia.

Jak ubiegać się o świadczenie i ile można otrzymać?

Aby złożyć wniosek o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, należy wypełnić formularz ENSK, dostępny na stronie internetowej ZUS lub w każdej placówce. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające zarówno okresy składkowe i nieskładkowe, jak i te dotyczące pracy nauczycielskiej. W przypadku pracy przed 1 stycznia 1999 r. i braku wniosku o kapitał początkowy, konieczne będą również dokumenty dotyczące wynagrodzenia z tamtego okresu.

Prawo do świadczenia powstaje w dniu spełnienia wszystkich warunków, jednak nie wcześniej niż od miesiąca złożenia wniosku. Jeśli w tym czasie pobierany jest zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne, świadczenie kompensacyjne zostanie przyznane dopiero po ich zakończeniu.

Wysokość świadczenia jest ustalana indywidualnie, ale nie może być niższa niż minimalna gwarantowana emerytura, która po marcowej waloryzacji wynosi 1 878,91 zł brutto. Świadczenie jest wypłacane do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 dla mężczyzn) lub do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury.

(PW)