Koncert w filharmonii, bez scenografii Pabla Picasso

W piątek 16 V 2014 o godz. 19:00 w Filharmonii przy ulicy Podleśnej odbędzie się koncert symfoniczny z cyklu „Jesteśmy stąd...”. „Jadwiga Rappè czyli przed jubileuszem 60-lecia Orkiestry Symfonicznej Opery i Filharmonii Podlaskiej".

W programie koncertu:

M. Musorgski – „Świt nad rzeką Moskwą" - wstęp do opery „Chowańszczyzna"

D. Szostakowicz – Cykl pieśni „Z żydowskiej poezji ludowej” na sopran, alt, tenor op. 79a

I. Strawiński – Suita baletowa „Pulcinella”

Musorgski. Związany z grupą znaną jako potężna gromadka, której celem było poszukiwanie nowych środków wyrazu muzyki rosyjskiej, odrzucających ślepe kopiowanie wzorców zachodnich i czerpania inspiracji z muzyki ludowej. Musorgski opowiadał się za odrzuceniem sentymentalizmu.  Jak pisze Billington  „Usiłował odtworzyć w muzyce motywy hipnotycznego powtórzenia charakterystycznego dla ustnej tradycji ludu rosyjskiego, gwar targu w Niżnym Nowogrodzie i tajemne pomruki samej natury.”  W celu stworzenia rosyjskiej muzyki narodowej Musorgski ostatnie trzynaście lat życia poświęcił przede wszystkim na tworzenie dwóch oper opartych na wydarzeniach z historii Rosji – Borysa Godunowa i Chowańszczyzny. To właśnie z tej Opery wysłuchamy podczas piątkowego koncertu w Filharmonii.

Dymitr Szostakowicz często uważany jest za najwybitniejszego symfonika XX wieku. Podobnie jak Strawiński miał polskie korzenie. Jego dziadek od strony ojca, Bolesław Szostakowicz za udział w Powstaniu Styczniowym został zesłany na Syberię. Kiedy okres kary się skończył, postanowił pozostać na Syberii. Dymitr Szostakowicz urodził się w Petersburgu. Ma lat dwadzieścia gdy rozgłos zdobywa jego pierwsza symfonia. Rok później w 1927 otrzymał dyplom honorowy na I Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie. W okresie wojny napisał VII Symfonię „Leningradzką”. Ten utwór i towarzysząca mu legenda przyniosły kompozytorowi popularność, także za granicą, zwłaszcza w USA. Gdy zakończenie wojny Szostakowicz powitał pogodną IX Symfonią, spotkał się z gwałtownym atakiem krytyków, którzy oczekiwali od niego monumentalnego, patetycznego utworu ku czci zwycięstwa nad Niemcami. Ciągłe konflikty ze stalinowską cenzurą doprowadziły do utracenia przez kompozytora wszelkich przywilejów w 1948. Ograniczenia w muzyce Szostakowicza i w jego stylu życiowym zostały nieco złagodzone w 1949, po napisaniu kantaty „Pieśni lasu”, gdzie Stalin był sławiony jako „wielki ogrodnik”. Cykl pieśni „Z żydowskiej poezji ludowej” na sopran, alt, tenor op. 79a, które wysłuchamy podczas koncertu – pochodzi właśnie z roku 1948, gdy Stalin nie był jeszcze wielkim ogrodnikiem, a kompozytor drżał o swój los.

Igor Strawiński. Ojciec kompozytora pochodził z polskiej kresowej szlachty Strawińskich. Daleki przodek Igora –Stanisław Strawiński był jednym z oficerów konfederacji barskiej. Pulcinella to suita baletowa skomponowana przez Igora Strawińskiego w 1920 roku. Balet ten, podobnie jak poprzednie, Strawinski napisał na zamówienie Siergieja Diagilewa. Słynny twórca baletów rosyjskich powierzył Strawinskiemu zgromadzone podczas I wojny światowej rękopisy nie skończonych i zapomnianych dzieł sonat i arii Pergolesiego, Strawinski odszedł od oryginałów, nadając dziełu własny, niepowtarzalny charakter. Prapremiera Pulcinelli miała miejsce w Operze Paryskiej. Scenografia była dziełem Pabla Picasso.

(Źródło i foto: OiFP/ oprac. Kalina)