Państwo płaci składki za opiekunów osób ze świadczeniem wspierającym

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, którzy z powodu opieki zrezygnowali z pracy zarobkowej, już od 1 stycznia 2024 roku mogą spać spokojniej. Wtedy weszły w życie przepisy, które dają im prawo do ubezpieczeń emerytalnych, rentowych i zdrowotnych finansowanych w całości przez budżet państwa. To istotna zmiana, która chroni przyszłość ubezpieczeniową osób poświęcających się opiece.

Możliwość darmowego ubezpieczenia jest ściśle związana z pobieraniem przez podopiecznego świadczenia wspierającego. Zgłoszenie do ZUS mogą złożyć wyłącznie te osoby, które:

• nie pracują zarobkowo: rezygnacja z pracy zawodowej jest podyktowana koniecznością sprawowania opieki nad osobą otrzymującą świadczenie wspierające;
• prowadzą wspólne gospodarstwo: Muszą wspólnie mieszkać i gospodarować z osobą, którą się opiekują;
• nie mają innych tytułów do ubezpieczeń: opiekun nie jest objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami (emerytalnymi, rentowymi, zdrowotnymi) z żadnego innego tytułu, w tym w KRUS, ani nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Uwaga na wyłączność: zgłoszenie do ubezpieczeń przysługuje tylko jednej osobie sprawującej opiekę. Nawet jeśli ktoś opiekuje się więcej niż jedną osobą pobierającą świadczenie wspierające, prawo do finansowania składek przez państwo dotyczy opieki tylko nad jedną z nich.

Proces zgłoszenia jest całkowicie elektroniczny. Jak informuje Katarzyna Krupicka, rzeczniczka prasowa ZUS w województwie podlaskim, opiekunowie korzystają w tym celu z formularza USW-1.

Składki na ubezpieczenia (emerytalne, rentowe i zdrowotne) są naliczane przez ZUS od kwoty odpowiadającej wysokości świadczenia wspierającego otrzymywanego przez osobę pozostającą pod opieką.

Objęcie ubezpieczeniami jest ograniczone czasowo:

• początek: następuje nie wcześniej niż od dnia złożenia wniosku, od dnia wskazanego jako początek opieki i od dnia, od którego przysługuje prawo do świadczenia wspierającego;
• koniec: trwa do dnia ustania prawa do świadczenia wspierającego przez podopiecznego lub do dnia wskazanego we wniosku jako zakończenie sprawowania opieki.

Zgłoszenie rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego: opiekun zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu opieki ma prawo zgłosić do tego samego ubezpieczenia członków swojej rodziny, pod warunkiem, że nie są oni ubezpieczeni z innego tytułu. Służy do tego elektroniczny formularz USW-5 ("Wniosek o zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego").

Obowiązek informacyjny (formularz USW-4): jeżeli opiekun przestanie spełniać warunki (np. podejmie zatrudnienie lub opieka faktycznie się zakończy, a data ta nie została wcześniej wskazana we wniosku USW-1), ma obowiązek bezzwłocznie powiadomić o tym ZUS. Służy do tego elektroniczny formularz USW-4 ("Informacja o zaprzestaniu spełniania warunków do zgłoszenia do ubezpieczeń").

(PW)