Aktywny rodzic: szczegóły nowego programu - rodzaje i wysokość wsparcia, ograniczenia, terminy

"Aktywny rodzic" to nowy program, którego założeniem jest pomoc rodzicom w godzeniu pracy z opieką nad dziećmi do lat trzech. Ruszy 1 października 2024 r. Od tego dnia opiekunowie będą mogli składać wnioski o jedno z trzech nowych świadczeń.

Przyznawaniem i wypłatą wsparcia zajmie się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Instytucja ta ma już duże doświadczenie w obsługiwaniu ogólnopolskich programów, takich jak 800+ czy "Dobry start".

W skrócie: dla pracujących zawodowo rodziców przeznaczone jest świadczenie "aktywni rodzice w pracy". Jeśli dziecko uczęszcza do żłobka, to będzie na nie przysługiwać świadczenie "aktywnie w żłobku", które zastąpi dotychczasowe dofinansowanie żłobkowe z ZUS. Trzeci rodzaj wsparcia to świadczenie "aktywnie w domu", które zastąpi rodzinny kapitał opiekuńczy i obejmie także pierwsze dziecko. Prawo do świadczeń nie zależy od dochodów rodziny.

Program wystartuje 1 października. Od tego dnia będzie można składać wnioski o wypłaty. Ustawa jest wdrażana zgodnie z przyjętym planem. Urzędnicy ZUS zapewniają, że będą gotowi do obsługi tego zadania.

Co istotne, wnioski można będzie składać tylko elektronicznie. Po weryfikacji danych za październik, które są składane przez pracodawcę 5., 15. i 20. dnia każdego miesiąca, Zakład planuje pierwsze wypłaty na przełomie listopada i grudnia. Z szacunków wynika, że program "Aktywny rodzic" objąć może ponad 570 tys. dzieci w wieku od pierwszego do trzeciego roku życia. Rządowe rozwiązania mają ułatwić rodzicom pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem i aktywizacją zawodową.

Aktywni rodzice w pracy

O świadczenie "aktywni rodzice w pracy" będą mogli wystąpić rodzice i opiekunowie, którzy są aktywni zawodowo. Obejmie dzieci od 12. do 35. miesiąca życia, które nie chodzą do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego i nie są pod opieką dziennego opiekuna. Wypłata wyniesie 1 500 zł miesięcznie na dziecko lub 1 900 zł, jeżeli maluch ma odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności.

Aktywnie w żłobku

Na dzieci, które uczęszczają do żłobka, klubu dziecięcego lub są pod opieką dziennego opiekuna, będzie przysługiwać świadczenie "aktywnie w żłobku". To wsparcie zastąpi dotychczasowe dofinansowanie żłobkowe z ZUS. Będzie wyższe od dotychczasowego, bo obecne żłobkowe wynosi do 400 zł miesięcznie. Nowe wsparcie pokryje koszty do 1 500 zł miesięczne, a w przypadku dziecka z odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności kwota dofinansowania wyniesie nawet 1 900 zł.

Aktywnie w domu

Trzeci rodzaj świadczenia to "aktywnie w domu". Będzie przysługiwać na każde dziecko w rodzinie, w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Zastąpi dotychczasowy rodzinny kapitał opiekuńczy, ale w odróżnieniu od RKO obejmie także pierwsze dziecko. Świadczenie wyniesie po 500 zł miesięcznie. Łączna kwota do wykorzystania na jedno dziecko w okresie od 12. do 35. miesiąca jego życia wyniesie 12 tys. zł.

W danym miesiącu na dziecko będzie można pobierać tylko jeden rodzaj świadczenia z programu "Aktywny rodzic". Przewidziano jednak możliwość zastąpienia jednego wsparcia drugim, na przykład gdy zmieni się sytuacja zawodowa wnioskodawcy.

(P. Walczak)