Dzień Czystego Powietrza. Ale wiąż dymią "kopciuchy" i palone są śmieci

14 listopada to symboliczny Dzień Czystego Powietrza, który ma przypominać o kluczowej kwestii zdrowotnej: jakości tego, czym oddychamy. Choć świadomość zagrożeń rośnie, problem zanieczyszczeń w sezonie grzewczym pozostaje palący – zwłaszcza w regionach, gdzie nadal dominuje tzw. niska emisja.

Zanieczyszczone powietrze to mieszanka substancji szczególnie groźnych dla zdrowia, wskazywanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Należą do nich głównie:

• Pyły zawieszone PM10 i PM2,5 (cząstki o średnicy poniżej 10 i 2,5 mikrometra).

• Benzo(a)piren, tlenki azotu i siarki.

Ich obecność znacząco zwiększa ryzyko chorób układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, nerwowego oraz nowotworowych.

Z danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) wynika, że głównym źródłem zanieczyszczeń w Polsce są domowe kotły, czyli tzw. niska emisja. Mimo uruchomienia programów wsparcia, takich jak "Czyste Powietrze", w użyciu pozostaje blisko 3 miliony przestarzałych "kopciuchów".

Co gorsza, według "Raportu o stanie środowiska w Polsce 2023", spalanie odpadów – w tym plastiku, mebli i ubrań – to nadal realny problem występujący w około 4% gospodarstw domowych.

Jak podkreśla Lisa Scoccimarro z Akademii Ekologicznej:

W sezonie grzewczym na jakość powietrza negatywnie wpływa nie tylko niska jakość opału i przestarzałe piece, ale też niewystarczająca izolacja budynków. Swój udział ma również transport drogowy, odpowiadając za około 13% emisji pyłu PM10.

Skuteczne działania, podsumowuje Lisa Scoccimarro, to trzy filary:

1. Wymiana starych źródeł ciepła i poprawa efektywności energetycznej budynków.

2. Całkowita rezygnacja ze spalania odpadów.

3. Wybieranie alternatywnych form transportu (pieszo, rowerem) oraz dbałość o zieleń, która stanowi naturalną barierę dla zanieczyszczeń.

Chcesz sprawdzić aktualną jakość powietrza w Białymstoku na Dzień Czystego Powietrza?

W Dzień Czystego Powietrza, 14 listopada, jakość powietrza w Białymstoku, choć zazwyczaj lepsza niż w wielu innych regionach Polski, nie jest idealna.

Według najnowszych dostępnych danych dotyczących pomiarów, stężenia pyłów wyglądają następująco (stan na dziś/ostatnia dostępna aktualizacja):

• PM2.5: $29.8\ \mu g/m^3$

• PM10: $34.8\ \mu g/m^3$

Choć te wartości dla PM10 mieszczą się w kategorii Umiarkowana (według jednej ze skal), stężenie PM2.5 wskazuje na kategorię Niedobre lub Akceptowalna z podwyższonym ryzykiem dla osób wrażliwych, z uwagi na to, że poziom ten przekracza standardy bezpieczeństwa WHO. Dla osób wrażliwych na zanieczyszczenia zaleca się skrócenie przebywania na zewnątrz, jeśli odczuwają trudności w oddychaniu.

Wartości te odzwierciedlają problem z niską emisją, który nasila się w sezonie grzewczym, o czym mowa w artykule.

PS