Imię patrona szkoły - Ludwik Kmicic-Skrzyński, generał Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari

IX Liceum Ogólnokształcące, wchodzące w skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Białymstoku, ma wreszcie swojego patrona. To Generał Ludwik Kmicic-Skrzyński. Podczas 79. sesji rady miasta radni byli zgodni, że to właściwy wybór. 15 stycznia 2024 r. 27 osób było za, nikt przeciw, brak wstrzymania się od głosu, jeden radny nieobecny.

Ludwik Kmicic-Skrzyński urodził się 26 sierpnia 1893 r. w Odessie. Jako kilkuletnie dziecko wyjechał z rodzicami do Tyflisu w Gruzji. Pobierał nauki w jednym z miejscowych gimnazjów. Pod koniec 1911 r. wyjechał do Belgii, gdzie podjął studia chemiczne na politechnice w Liege, następnie kształcił się we francuskim Nancy. Po wstąpieniu do działających tam struktur Związku Strzeleckiego zorganizował pluton kompanii belgijskiej, a z czasem został jego komendantem i instruktorem. Jednocześnie ukończył kurs podoficerski.

Z chwilą wybuchu I wojny światowej został żołnierzem Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. Był jednym z kawalerzystów słynnej "siódemki Beliny".

Ludwik Kmicic-Skrzyński to odważny żołnierz Legionów Polskich okresu I wojny światowej, bohaterski uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1919 - 1920 oraz dowódca oddziałów kawalerii Wojska Polskiego okresu międzywojennego: 16. Pułku Ułanów Wielkopolskich, 11. Pułku Ułanów Legionowych i Brygady Kawalerii "Białystok”, przemianowanej w 1937 r. na Podlaską Brygadę Kawalerii.

W czasie wojny obronnej 1939 r. dowodził w walkach przeciwko wojskom niemieckim i sowieckim. Do wybuchu II wojny światowej udzielał się społecznie, będąc m.in. przewodniczącym Zarządu Okręgu Białostockiego Związku Harcerstwa Polskiego.

Po 6 października 1939 r. generał przebywał w niewoli niemieckiej. Po zakończeniu II wojny światowej i bezskutecznych próbach wstąpienia do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, przedostał się do Wielkiej Brytanii.

Aktywnie działał w środowiskach polonijnych i kombatanckich. Zmarł w dniu 14 lutego 1972 roku w Manchesterze, a jego prochy spoczęły na cmentarzu South End.

Generał Ludwik Kmicic-Skrzyński został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Złotym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918 - 1921 oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. Doczesne szczątki gen. bryg. Ludwika Kmicica-Skrzyńskiego zostały ekshumowane w sierpniu 2023 r. Powtórny uroczysty pogrzeb z wojskową asystą honorową odbył się 26 sierpnia 2023 r. na Cmentarzu Miejskim w Białymstoku przy ul. Władysława Wysockiego 63.

(Piotr Walczak)