Nasze miasto będzie ECO? Magistrat nie mówi ani TAK ani NIE

Czy władze Białegostoku zechcą pochwalić się projektami z dziedziny zrównoważonego rozwoju? Tego na razie nie wiemy, ale urzędnicy ponoć mają się nad tym pochylić i zastanowić. Chodzi o ciekawy projekt, jakim jest ogólnopolski konkurs Eco-Miasto. Za chwilę wystartuje jego piąta edycja. Do tej pory w programie wzięło udział blisko 100 samorządów, w tym jeden z województwa podlaskiego - Hajnówka. Jako pierwsi zasygnalizowaliśmy białostockiemu urzędowi miejskiemu możliwość pokazania się w takim projekcie. Z odpowiedzi wynikało, że być może się zdecyduje, ale konkretnej deklaracji nie było. Teraz jest pora, by powiedzieć TAK lub NIE.

Inicjatywą, jaką jest Eco-Miasto (o szczegółach projektu piszemy w dalszej części artykułu), zainteresowaliśmy się nie bez powodu. W końcu magistrat co i rusz ogłasza sukcesy w rozmaitych konkursach. Co więcej, ekologia - wydawać by się mogło - powinna być wpisana w DNA Białegostoku, mieszkamy przecież na terenie Zielonych Płuc Polski. A że wspomniane przedsięwzięcie jest i ciekawe, i cieszy się rosnącą popularnością, to i czemu nie spróbować. Tym bardziej, że w zeszłym roku Hajnówka otrzymała wyróżnienie w kategorii gospodarka wodna za udział w projekcie "Rozbudowy transgranicznego systemu oczyszczania ścieków w zlewni rzeki Bug (Zachodni)".  Można? Można. Udział nic nie kosztował, a samorząd mógł promować i chwalić się swoimi rozwiązaniami w całym kraju.

Kiedy latem zeszłego roku dopytywaliśmy, czy w naszym magistracie ktoś słyszał o programie Eco-Miasto, dowiedzieliśmy się w Departamencie Komunikacji Społecznej, że żadne informacje o takim konkursie, organizowanym przez ambasadę Francji w Polsce, tam nie dotarły. Nie dawaliśmy za wygraną. Sprawdziliśmy, jakie ośrodki dotychczas doceniły projekt i stanęły w szranki z innymi. Wśród nich są np.: Warszawa, Kraków, Wrocław, Malbork, Gdańsk, Płońsk, Lublin, Zabrze, Braniewo, Olsztyn, Rzeszów czy Ełk - ten ostatni akurat w pierwszej edycji został laureatem w kategorii budownictwo ekologiczne. Powyższe pokazuje, że warto się chwalić i robią to też aglomeracje zbliżone do Białegostoku powierzchnią czy liczbą ludności, często porównywane z nim.

Zapytaliśmy zatem w maju tego roku, jak się sprawy mają.

Minęło trochę czasu, nastał lipiec i możemy powiedzieć, że konkurs oficjalnie już ogłoszono, będzie organizowany. Teraz czas na ruch Urzędu Miejskiego w Białymstoku. Może warto spróbować?

Piąta edycja programu Eco-Miasto, jednego z największych projektów popularyzujących ideę zrównoważonego rozwoju miast w Polsce, startuje 10 lipca i potrwa do 16 października. Celem tej inicjatywy jest promowanie wymiany doświadczeń między miastami oraz nagradzanie tych, które najlepiej realizują politykę zrównoważonego rozwoju w sześciu kategoriach: mobilność zrównoważona, gospodarka wodna, gospodarka odpadami, efektywność energetyczna budynków, systemy energetyczne, zieleń a powietrze. Po raz pierwszy jury oceni zieleń w kształtowaniu klimatu miasta.

Na program Eco-Miasto składają się konkurs dla miast, projekt edukacyjny dla szkół oraz - od tego roku - ogólnopolska konferencja, która odbędzie się w Warszawie w listopadzie 2017. Do grona organizatorów dołącza, obok ambasady Francji w Polsce, Centrum UNEP/GRID-Warszawa realizujące w Polsce misję Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska. Eco-Miasto jest realizowane we współpracy z Renault Polska, Saur Polska, Saint-Gobain, Suez Polska, Engie oraz Grupą EDF reprezentowaną przez EDF Polska, DK Energy i Tiru, a także Wspólnie - Fundacją LafargeHolcim.

W dotychczasowych edycjach konkursu Eco-Miasto wzięło udział prawie 100 samorządów. Organizatorzy otrzymali w sumie 169 formularzy zgłoszeniowych. 34 miasta zostały nagrodzone lub wyróżnione. 

W tym roku każdej kategorii przyznane zostaną dwie nagrody - jedna jest przeznaczona dla ośrodków z liczbą mieszkańców mniejszą niż 100 tys., a drugą otrzyma miasto powyżej 100 tys. mieszkańców. Aby wziąć udział w konkursie, należy wypełnić formularz zgłoszeniowy dostępny na stronie internetowej eco-miasto.pl. Uroczystość wręczenia nagród będzie częścią listopadowej konferencji. Przyznawane są one przez partnerów projektu w poszczególnych kategoriach. Przykładowo: miasta nagrodzone w kategorii mobilność zrównoważona otrzymają samochód elektryczny Renault ZOE do testów na okres jednego miesiąca. 

W 2016 roku laureatami zostały Kobyłka, Lublin, Ostrów Wielkopolski, Słupsk, Wrocław i Zabrze.

W ramach programu Eco-Miasto odbędzie się druga edycja projektu edukacyjnego "Zakręceni w przestrzeni" organizowanego przez Wspólnie - Fundację LafargeHolcim. Celem projektu jest zaangażowanie dzieci i młodzieży do czynnego udziału w projektowaniu i tworzeniu przyjaznych miejsc, w których funkcjonują na co dzień, takich jak szkoła, biblioteka, dom kultury. Projekt ma pokazać młodym mieszkańcom miast i miasteczek, że mogą oni wpływać na otaczającą ich przestrzeń publiczną, tak aby w przyszłości byli obywatelami odpowiedzialnymi za tworzenie zrównoważonych miejsc. Konkurs przeznaczony dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych i ponadpodstawowych rozpocznie się we wrześniu i potrwa do października.

Nagrodą będą granty na realizację wybranych projektów i udział w warsztatach architektonicznych, podczas których dzieci będą mogły zaprojektować ekomiasto.

Dokonując wyboru laureatów w kategorii mobilność zrównoważona, jury weźmie pod uwagę m.in. dbałość samorządów o rozwój systemu ekologicznej komunikacji miejskiej, działania na rzecz ograniczenia ruchu samochodowego w centrach miast, promowanie pojazdów ekologicznych, a także wspieranie "miękkiej" mobilności - zwiększanie liczby i długości ścieżek rowerowych oraz tworzenie stref ruchu pieszego.

W kategorii gospodarka wodna miasta zostaną ocenione m. in. pod względem zaangażowania w ochronę ujęć wody oraz zmniejszania stanu ich zanieczyszczenia, działań na rzecz minimalizacji strat wody w sieciach wodociągowych czy rozbudowy sieci wodnej.

W następnej kategorii - gospodarka odpadami - wśród kryteriów oceny znajdą się m.in. inwestycje w systemy kanalizacyjne, rozwiązania dotyczące zbiórki i przetwarzania odpadów oraz projekty promujące segregowanie odpadów wśród mieszkańców.

W kategorii efektywność energetyczna budynków kluczowe dla oceny będą działania prowadzone na rzecz termomodernizacji budynków oraz wspierania budownictwa niskoenergetycznego, a także inwestycje samorządów w zmniejszanie strat energii w budynkach. W systemach energetycznych będą brane pod uwagę dbałość o zwiększenie udziału energii odnawialnej w całkowitym bilansie energetycznym miasta, dążenie do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego na danym terytorium oraz propagowanie dobrych praktyk wśród mieszkańców.

Zupełnie nowa, wspomniana wyżej, kategoria w konkursie Eco-Miasto to zieleń a powietrze.

Pytanie, czy Białystok w którejś z kategorii ma wybitne osiągnięcia na tle innych miast, pozostawiamy otwarte.

(Piotr Walczak / Foto: Bi-Foto)