Wielka Sobota - święcenie pokarmów, modlitwa i oczekiwanie na Zmartwychwstanie (WIDEO)

Wielka Sobota w Kościołach katolickim i prawosławnym to dzień wyciszenia. W kościołach wierni adorują Najświętszy Sakrament wystawiony w Grobie Pańskim, symbolizującym spoczynek Jezusa po śmierci. W cerkwiach z rana odprawia się z rana Święta Liturgia Bazylego Wielkiego, która ma już radosny charakter, zapowiadając zbliżające się Zmartwychwstanie. Podczas liturgii duchowni zmieniają ciemne, postne szaty na białe, symbolizujące światłość Zmartwychwstania. Czytane są fragmenty Ewangelii mówiące o Zmartwychwstaniu.

W Polsce ten czas charakteryzuje się szczególnym zwyczajem święcenia pokarmów (święconki), które wierni przynoszą do kościołów w ozdobnych koszyczkach. Każdy z poświęconych pokarmów posiada głęboką symbolikę, od jajek oznaczających nowe życie, przez chleb będący Ciałem Chrystusa, po baranka symbolizującego Zmartwychwstałego. 

W kościele rzymsko-katolickim kulminacyjnym momentem Wielkiej Soboty jest Liturgia Wigilii Paschalnej, rozpoczynająca się po zmroku i należąca już do Niedzieli Zmartwychwstania. Składa się ona z liturgii światła, słowa, chrzcielnej i eucharystycznej. Rozpoczyna się od poświęcenia ognia i Paschału, a następnie wierni wsłuchują się w liczne czytania biblijne przypominające historię zbawienia. Podczas liturgii chrzcielnej święci się wodę i często udziela chrztu, a wierni odnawiają swoje przyrzeczenia. Liturgia eucharystyczna to uroczysta Msza Święta, podczas której po raz pierwszy po Wielkim Poście rozbrzmiewa radosne Alleluja.

W Białymstoku, podobnie jak w całej Polsce, w kościołach przez cały dzień odbywa się święcenie pokarmów. Wierni licznie odwiedzają Groby Pańskie, trwając na adoracji. Wieczorem natomiast gromadzą się na uroczystej Liturgii Wigilii Paschalnej, która stanowi centralny punkt obchodów Wielkiej Soboty, wprowadzając wiernych w radość Zmartwychwstania Pańskiego. W ciągu dnia nie są odprawiane Msze Święte, a wielu wiernych kontynuuje post aż do rozpoczęcia Wigilii.

W cerkwiach również odbywa się święcenie pokarmów. Wierni przynoszą koszyczki z pokarmami, które zostaną spożyte podczas świątecznego śniadania w Niedzielę Wielkanocną. W koszyczkach tradycyjnie znajdują się: pascha (specjalny słodki chleb drożdżowy, często z napisem "Христос Воскресе" ; Chrystos Woskresie – Chrystus Zmartwychwstał), jajka, wędliny (symbol ofiary starotestamentowej), sól (symbol gościnności i prawdy), chrzan (siła i zdrowia). Na Podlasiu często wkłada się też i inne pokarmy do koszyka. Duchowni przez cały dzień święcą przyniesione pokarmy, zarówno w cerkwiach, jak i w innych miejscach, np. przy wiejskich krzyżach.

W prawosławnej tradycji leży też odwiedzanie Grobu Pańskiego (Płaszczanicy). Podobnie jak w tradycji katolickiej, wierni odwiedzają symboliczny Grób Pański, który w Cerkwi Prawosławnej przedstawiany jest przez Płaszczanicę – całun z ikoną przedstawiającą Chrystusa złożonego do grobu. Płaszczanica jest wystawiana na środku świątyni, a wierni oddają jej cześć oraz odprawienie Połunoszcznica: Wieczorem lub tuż przed północą odprawiane jest specjalne nabożeństwo zwane Połunoszcznicą. Podczas tego nabożeństwa płaszczanica jest przenoszona z powrotem na ołtarz, gdzie pozostaje przez 40 dni, aż do Wniebowstąpienia. To symbolizuje Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie Chrystusa.

PS