Minął czas na odwołanie się od podwyżki rocznej opłaty? Jeszcze nie wszystko przepadło

Osoby, które otrzymały decyzje o podwyżce opłaty za użytkowanie wieczyste mają jeszcze możliwość odwołania się od takiej niekorzystnej dla siebie decyzji. Zdecydował o tym Naczelny Sąd Administracyjny podejmując uchwałę, iż Wojewódzkie Sądy Administracyjne powinny rozpatrywać skargi, nawet w przypadku, jeśli minął termin do złożenia odwołania.

Osoby posiadające do tej pory w użytkowaniu wieczystym nieruchomości, jeszcze pod koniec ubiegłego roku, zaczęły otrzymywać z urzędów gmin decyzje o drastycznych podwyżkach z tytułu opłaty rocznej. Te podwyżki nie ominęły także mieszkańców Białegostoku. Kilka tygodni temu pisaliśmy o tym, że w niektórych przypadkach podwyżka sięga nawet 400 i więcej procent. Ci ludzie teraz mają szansę zmienić niekorzystne dla siebie rozstrzygnięcia, ale muszą złożyć odwołania.

W większości przypadków, termin do złożenia odwołania już minął. Jednak takie osoby nie zostaną bez pomocy. Jeszcze w drugiej połowie grudnia 2018 roku, Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę, która daje możliwości odwoływania się od niekorzystnych decyzji o opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. I dotyczy to także tych spraw, które negatywnie rozpatrzyły samorządowe kolegia odwoławcze z powodu przekroczenia terminu do złożenia odwołania. Uchwała została podjęta po tym, jak zapytanie złożył Rzecznik Praw Obywatelskich.

„Czy dopuszczalna jest skarga do sądu administracyjnego na postanowienie samorządowego kolegium odwoławczego odmawiające przywrócenia terminu do złożenia wniosku o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości (art. 78 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami)?” – prosił o ustosunkowanie się do zagadnienia prawnego Rzecznik Praw Obywatelskich.

- W tym przypadku nie powinno budzić wątpliwości, że postanowienie SKO wydaje się w trybie administracyjnym i przysługuje od niego odwołanie do sądu administracyjnego. Przyjęcie innego stanowiska pozbawiałoby część użytkowników wieczystych możliwości obrony – argumentowała przed NSA Dorota Żmijewska z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

– Brak takiej możliwości oznaczałby pozostawienie w obiegu prawnym arbitralnego rozstrzygnięcia SKO bez sądowej kontroli – takich wyjaśnień udzielił sędzia NSA Jacek Chlebny.

W odpowiedzi na to pytanie oraz też w rozwiązaniu zaistniałego problemu, Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę, w której wyraźnie wskazuje, że w tych przypadkach skargi można wnosić nawet po terminie i powinny je rozpatrywać wojewódzkie sądy administracyjne, także w tych przypadkach, kiedy już z powodu przekroczenia terminu do złożenia odwołania, negatywnie sprawy były rozpatrywane przez samorządowe kolegia odwoławcze. Sądy administracyjne mają także obowiązek rozpatrywania skarg w sytuacji, kiedy samorządowe kolegia odwoławcze negatywnie rozpatrzą prośby o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Takich spraw jest bardzo dużo w skali całego kraju.

„Na postanowienie samorządowego kolegium odwoławczego o odmowie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości – wydane na podstawie art. 59 § 1 kpa w związku z art. 78 ust. 2 i art. 79 ust. 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2018 r. poz. 121 ze zm.) – przysługuje skarga do sądu administracyjnego” – czytamy w uchwale NSA.

W wielu miastach w Polsce, podobnie i w Białymstoku, opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego, poszły w górę. Samorządy wiedząc o tym, że od 1 stycznia 2019 roku użytkowanie wieczyste zmieniać się będzie we własność, drastycznie podniosły stawki. Bowiem to już od tych wyższych opłat będzie liczona bonifikata za wykup gruntów na własność. Pojawiła się zatem szansa, by zarobić na ludziach, którzy i tak będą musieli wykupić grunty na własność.

W zasadzie jest to ciekawostka, co nagle zmieniło się w przeciągu jednego roku, żeby trzeba było nagle podnosić opłaty za użytkowanie wieczyste o 400 i więcej procent. Użytkujący takie nieruchomości powinni mieć wiedzę o tym chociażby czy przeprowadzono operaty szacunkowe, które być może uzasadniałyby tak drastyczne podwyżki. Urzędy gmin, także nasz białostocki, powinny chyba potrafić wyjaśnić, skąd i z czego wynikła nagle ogromna podwyżka. Wiedzą tą zdecydowanie też powinny podzielić się z mieszkańcami użytkującymi nieruchomości na podstawie użytkowania wieczystego. Podwyżka musiała bowiem z czegoś wynikać.

W Białymstoku wielu mieszkańców zostało zaskoczonych podwyżkami opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, ponieważ decyzje otrzymali tuż przed Świętami Bożego Narodzenia. Nie jest to okres sprzyjający analizowaniu dokumentów urzędowych, bo w krzątaninie przedświątecznej priorytetem stają się zupełnie inne sprawy. Stąd spora część osób przegapiła terminy do złożenia odwołania od decyzji o wysokich opłatach. Obecnie jednak istnieje możliwość na podstawie uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego dochodzić swoich praw, nawet jeśli minął termin do ich załatwienia.

Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego podjęta w grudniu 2018 roku, to dobra informacja, w przeciwieństwie do tej, którą usłyszeli mieszkańcy Białegostoku na krótko przed nowym rokiem. Tym, którzy jeszcze nie wiedzą przekazujemy, że jeśli ktoś będzie chciał wykupić nieruchomości użytkowane do tej pory na podstawie użytkowania wieczystego, może liczyć maksymalnie na 60% bonifikatę, jeśli wpłaci jednorazowo w pierwszym roku całą wymaganą kwotę. W kolejnych latach wysokość bonifikaty będzie mniejsza. Przypominamy, że w innych miastach w Polsce, dużo bogatszych niż Białystok, bo między innymi w Warszawie, w Gdańsku, w Poznaniu, czy we Wrocławiu, bonifikata będzie wynosiła od 90 do nawet 98 proc., a w Łomży nawet 99,9 proc.

(Agnieszka Siewiereniuk – Maciorowska/ Foto: BI-Foto)