Dramatyczne sprawy przedsiębiorców: ZUS odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, argumentując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku. Problem ten dotyka wielu przedsiębiorców, którzy obecnie mierzą się z odmowami wypłaty świadczeń, mimo że liczyli na wsparcie w trudnych chwilach choroby. Sytuacja ta budzi poważne obawy i prowadzi do coraz większej liczby interwencji u Rzecznika MŚP.

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców napływa coraz więcej dramatycznych spraw związanych z decyzjami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, twierdząc, że przedsiębiorcy nie podlegali ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Problem dotyczy sytuacji, w których składki chorobowe zostały opłacone po terminie lub w niepełnej wysokości. Często nie wynikało to z winy przedsiębiorców, a było efektem:

• omyłek księgowych,
• kilku- czy kilkunastozłotowych niedopłat,
• zmian zapisów na koncie ubezpieczonego, wynikających np. z ugód sądowych lub zmiany schematu ubezpieczenia zleceniobiorców.

Przedsiębiorcy, którzy w przeszłości opłacali składki na ubezpieczenie chorobowe, teraz borykają się z odmowami wypłaty świadczeń, co stawia ich w niezwykle trudnej sytuacji finansowej, zwłaszcza w obliczu choroby czy niemożności prowadzenia działalności.

Do końca 2021 roku brak terminowej wpłaty składki chorobowej skutkował automatycznym wyłączeniem przedsiębiorcy z ubezpieczenia. Zgodnie z ówczesnymi przepisami przedsiębiorca mógł złożyć do ZUS wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie. Pozytywne rozpatrzenie takiego wniosku zależało wyłącznie od uznaniowej decyzji ZUS. Co więcej, odmowa wiązała się z koniecznością długotrwałego procesu sądowego, by dochodzić swoich praw.

Ta uznaniowość i skomplikowana procedura sądowa w przeszłości prowadziły do wielu problemów, które teraz, w obliczu bieżących decyzji ZUS, ponownie stają się przyczyną trudności dla wielu przedsiębiorców.

Na skutek działań Rzecznika MŚP, w styczniu 2022 roku wprowadzono nowe, korzystniejsze dla przedsiębiorców regulacje. Zgodnie z nimi osoby prowadzące działalność gospodarczą nie tracą prawa do świadczeń chorobowych lub macierzyńskich, nawet jeśli na ich koncie widnieje drobna niedopłata - o ile nie przekracza ona 1 proc. minimalnego wynagrodzenia. Przepisy te miały na celu uproszczenie systemu i zapewnienie stabilności prawnej.

Mimo tych pozytywnych zmian przedsiębiorcy nadal zmagają się z odmowami wypłaty świadczeń za okresy poprzedzające styczeń 2022 roku, co wskazuje na potrzebę dalszych działań w celu rozwiązania tych zaległych problemów.

Od stycznia 2022 roku, dzięki działaniom Rzecznika MŚP, wprowadzono co prawda korzystniejsze regulacje. Obecnie drobna niedopłata (nieprzekraczająca 1 proc. minimalnego wynagrodzenia) nie powinna już pozbawiać przedsiębiorcy prawa do świadczeń chorobowych czy macierzyńskich.

Jednak, mimo tej zmiany, wielu przedsiębiorców, występując do ZUS o świadczenie, dowiaduje się, że nie otrzymają zasiłków z uwagi na wsteczne wyłączenie z ubezpieczenia chorobowego za okres sprzed 2022 roku. Co więcej, nie mogą już złożyć wniosku o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie, ponieważ ostateczny termin na to upłynął z końcem czerwca 2022 roku. Wielu z nich nie zostało o tym poinformowanych, mimo że regularnie opłacają składki i są przekonani, że nadal są ubezpieczeni.

Konsekwencje tej praktyki są dramatyczne. Przedsiębiorcy w długotrwałej chorobie lub kobiety w ciąży pozostają bez świadczeń zasiłkowych, co często oznacza brak środków do życia. Rzecznik MŚP regularnie podejmuje interwencje procesowe w ich sprawach, jednak nawet pozytywny wyrok sądu nie zapewnia bieżącego wsparcia finansowego na czas trwania postępowania. Oznacza to, że osoby te są pozostawione bez niezbędnego wsparcia na długie miesiące, a nawet lata.

Sytuacja ta jasno wskazuje na lukę w przepisach i pilną potrzebę systemowego rozwiązania, które zapewniłoby przedsiębiorcom dostęp do należnych im świadczeń, zwłaszcza w obliczu niezawinionych błędów czy niedopłat sprzed wejścia w życie nowych regulacji.

Wobec skali problemu i jego poważnych konsekwencji dla przedsiębiorców, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców rozważa podjęcie interwencji generalnej wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Co więcej, Rzecznik MŚP nie wyklucza również skierowania propozycji zmian legislacyjnych, które miałyby na celu trwałe zabezpieczenie interesów przedsiębiorców. Oznacza to dążenie do wprowadzenia systemowych rozwiązań, które raz na zawsze uregulowałyby kwestie związane z wstecznym wyłączaniem z ubezpieczenia i zapewniłyby przedsiębiorcom stabilność prawną oraz dostęp do należnych im świadczeń.

(PW)