Szokujące dane: umowa o dzieło trwa... zaledwie 6 dni! Analiza elastycznego rynku pracy

Choć liczba zawieranych umów o dzieło spada, ten rodzaj współpracy, będący umową rezultatu, wciąż pozostaje kluczowy dla elastycznego rynku pracy w Polsce. Dane ZUS z pierwszego półrocza 2025 r. pokazują wyraźne regionalne dysproporcje, dominację branż kreatywnych oraz zadziwiająco krótki czas trwania zleceń.

Od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 r. do ZUS wpłynęło ponad 620 tysięcy umów o dzieło. Liczby te są jednak niższe niż w analogicznym okresie 2024 roku (spadek o 10,08 proc. w liczbie umów), a spadek w stosunku do 2023 r. wyniósł aż 26,71 proc., co może sygnalizować zmieniające się trendy zatrudnienia.

Umowa o dzieło to często bardzo krótkie zobowiązanie. Aż 28,28 proc. wszystkich zawarto na zaledwie jeden dzień, a kolejne 7,19 proc. na dwa dni.

Choć średnia długość trwania umowy wynosi 38,3 dnia, to mediana jest dramatycznie krótsza i wynosi zaledwie sześć dni. Wskazuje to na ogromne zróżnicowanie: od bardzo krótkich, jednorazowych zleceń po bardziej rozbudowane projekty.

Wśród 204 tys. wykonawców dominują mężczyźni (52,02 proc.), a najliczniejszą grupę wiekową stanowią osoby w wieku 30 - 39 lat (ok. 25 proc.).

Najwięcej umów pojawiło się w sektorach kreatywnych i usługowych:

• informacja i komunikacja (22,36 proc. wszystkich wykonawców);
• działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (18,01 proc.);
• kultura, rozrywka i rekreacja (14,34 proc.).

Dane ZUS wyraźnie pokazują regionalne zróżnicowanie w korzystaniu z tej formy współpracy, a bezkonkurencyjnym liderem jest województwo mazowieckie.

• Mazowsze: na 10 tys. ubezpieczonych przypada 345 wykonawców. W regionie tym mieszka aż 28,38 proc. wszystkich wykonawców UoD w kraju.
• Podlasie: województwo podlaskie znalazło się na szóstym miejscu, ze wskaźnikiem 93 wykonawców na 10 tys. ubezpieczonych.
• Województwo Warmińsko-Mazurskie z wynikiem 48 wykonawców zamyka to zestawienie.

Dane te potwierdzają, że umowy o dzieło wciąż odgrywają ważną rolę w elastycznym kształtowaniu rynku pracy.

Wśród wykonawców umów o dzieło znalazło się również blisko 12 tys. cudzoziemców (5,88 proc. całości). Liderami są obywatele:

• Ukrainy (43,12 proc. wszystkich cudzoziemców);
• Białorusi (30,47 proc. wszystkich cudzoziemców).

Ukraińcy najczęściej wykonują zlecenia w sektorach budownictwa oraz usług, choć ich udział w łącznej liczbie cudzoziemców wykonujących UoD spadł o ponad 10 proc. w porównaniu z 2024 r.

Raport potwierdza, że pomimo spadkowej tendencji, umowy o dzieło są w Polsce formą współpracy wykorzystywaną głównie przez małe firmy (57,57 proc. zatrudnia do dziewięciu ubezpieczonych) i stanowią istotny element rynku dla freelancerów, programistów czy artystów.

(PW)