Szczęśliwych świąt Bożego Narodzenia. Wyznawcy prawosławia świętują narodziny Pana.

Wyznawcy prawosławia we wtorek i w środę będą obchodzili Boże Narodzenie. W poniedziałek - 6 stycznia - świętują Wigilię. Najwięcej wiernych obrządku prawosławnego mieszka we wschodniej Polsce, w tym w województwie podlaskim. Właśnie w Białymstoku i jego okolicach, oraz w pobliżu Bielska Podlaskiego i Hajnówki są największe w kraju społeczności prawosławne. Wszystkim wyznawcom prawosławia składamy serdeczne życzenia dobrych świąt. Niechaj Pan Jezus narodzi się dla Was i towarzyszy Wam przez cały rok.

Dzisiaj wieczorem nasi prawosławni sąsiedzi usiądą do kolacji wigilijnej, a jutro i pojutrze będą świętować przy stołach i w świątyniach. Święta Bożego Narodzenia u wyznawców prawosławia zaczynają się 13 dni po Bożym Narodzeniu obchodzonym przez katolików. 

Skąd ta różnica w datach? To skutek reformy kalendarza, którą wprowadził w XVI wieku papież Grzegorz XIII. Za jego czasów uznano, że należy przestawić daty (związane to było z odkryciami astronomów wskazujących, że datowanie wprowadzone w starożytności nie było precyzyjne). Cerkiew prawosławna nie przyjęła zmian wprowadzonych przez kościół katolicki i zaadaptowanych do kalendarza zachodniej Europy. W efekcie do różnica między kalendarzem prawosławnym, a katolickim to 13 dni. W dniu, kiedy chrześcijanie obrządku prawosławnego siadają do Wigilii wyznawcy katolicyzmu i protestanci obchodzą święto Objawienia Pańskiego zwane powszechnie świętem Trzech Króli. 

W świątyniach prawosławnych nie ma tradycji ustawiania żłóbka. Są jednak przystrojone choinki oraz ikona Bożego Narodzenia, która jest wystawiana na środku cerkwi. Wierni modlą się przy niej przed i po nabożeństwie bożonarodzeniowym zwłaszcza po liturgii św. Bazylego Wielkiego odprawianej tradycyjnie pierwszego dnia Bożego Narodzenia. W drugi dzień świąt w cerkwi oddaje się szczególną część Matce Boskiej, a w trzeci dzień świąt - prawosławni wierni obchodzą Boże Narodzenie aż trzy dni -odprawiana  jest liturgia św. Jana Złotoustego, a kapłani wspominają pamięć świętego Stefana. 

Prawosławna wieczerza wigilijna nie różni się od katolickiej. Zaczyna się od modlitwy z udziałem wszystkich domowników, a potem - w miejsce opłatka - zebrani dzielą się prosforą. To chlebek upieczony z mąki, wody, soli oraz zakwasu. Na stole pojawia się 12 dań: wśród nich obowiązkowo kutia (gotowana pszenica lub kasza, bakalie, mak oraz miód). Ponadto często pojawia się gotowany groch i fasola oraz postna kapusta z grzybami. Do tego tradycyjny barszcz z uszkami lub pampuchami (upieczone małe okrągłe bułki). Są też wareniki czyli pieczone lub smażone pierogi z kapustą oraz kisełicia czyli kisiel z owsa. Nie zabraknie też potraw ze śledzi, karpia i innych ryb oraz często zupy rybnej. Po wieczerzy wigilijnej potrawy nie są od razu sprzątane ze stołu, aby zmarli członkowie rodziny mogli wziąć udział w wieczerzy i dusze zmarłych mogły się pożywić. Dlatego też często wieczerzy wigilijnej towarzyszą modlitwy za zmarłych członków rodziny.   

Przemysław Sarosiek