Brokuł – zapomniany superbohater wątroby! Podlasie stawia na złoto-zielone różyczki

Stłuszczenie wątroby to coraz powszechniejszy problem cywilizacyjny, ściśle związany z dietą bogatą w tłuszcze i cukry. Tymczasem profilaktyka i wsparcie dla regeneracji wątroby są na wyciągnięcie ręki – a dokładniej, na podlaskiej ziemi. Mowa o brokule, warzywie, które dzięki unikalnemu związkowi, sulforafanowi, jest jednym z najlepszych naturalnych sprzymierzeńców zdrowia metabolicznego. Województwo podlaskie to jeden z większych producentów brokułów w tej części Polski. Jest to też niezwykle popularne warzywo w ogródkach działkowych i przydomowych.

Brokuł, należący do rodziny kapustnych, to skarbnica składników odżywczych: witaminy C, K, folianów, błonnika, potasu, wapnia i magnezu. Kluczowy dla zdrowia wątroby jest jednak sulforafan. Związek ten działa silnie przeciwzapalnie, chroni komórki przed stresem oksydacyjnym i, co najważniejsze, wspiera proces detoksykacji.

Regularne włączanie brokułów do diety (wystarczy porcja 150-200 gramów kilka razy w tygodniu) wiąże się z:poprawą profilu lipidowego (lepsze zarządzanie tłuszczami), obniżeniem poziomu enzymów wątrobowych, redukcją ryzyka stłuszczenia wątroby. Ponadto, błonnik wspiera florę jelitową, a foliany pomagają obniżać poziom homocysteiny, czyniąc brokuł warzywem polecanym także przy nadciśnieniu, zespole metabolicznym i wysokim cholesterolu.

Na Podlasiu rola brokuła stale rośnie! Region, a zwłaszcza okolice Sokółki, z roku na rok zwiększa powierzchnię uprawy tego cennego warzywa. Jest to związane z rozwojem rolnictwa warzywnego i obecnością dużych odbiorców, takich jak chłodnia Eskimos w Sokółce, która skupuje surowiec zarówno w formie różyczek, jak i całych róż.

Lokalni producenci, mimo wyzwań (np. wysokie temperatury powodujące przebarwienia róż), stosują tradycyjne metody, takie jak nawożenie obornikiem, które pomagają glebie zatrzymać wodę i uzyskać całkiem dobre plony. Co ciekawe, na Podlasiu zbiera się również mniejsze róże z odrostów, co zapewnia dodatkowe 2-3 tony różyczki z hektara.

Aby w pełni wykorzystać lecznicze właściwości brokuła, kluczowa jest odpowiednia obróbka:

- surowy: Największa ilość sulforafanu jest w surowym brokule. Aby maksymalnie wykorzystać ten związek, różyczki i łodygi należy drobno posiekać i odczekać około 30 minut przed spożyciem. Jest to też idealny składnik diet redukcyjnych – ma zaledwie 35 kcal/100 g.

- na parze: Gotowanie na parze przez 3-5 minut to najlepszy sposób obróbki cieplnej. Pozwala zachować jędrność, kolor i większość składników bioaktywnych (gotowanie w wodzie powoduje straty witaminy C).

Wskazówka kulinarna: Ponieważ wysoka temperatura (np. pieczenie) dezaktywuje enzym mirozynazę, po upieczeniu warto dodać produkty, które go uzupełnią, np. musztardę, rzodkiewkę czy rukolę.

Brokuł to jedno z najbardziej uniwersalnych warzyw. Idealnie pasuje do jesiennych dań, a jego sezon trwa zazwyczaj od października do kwietnia (październik to czas, gdy brokuły są najtańsze!):

• Surówki: Połącz posiekany surowy brokuł z jogurtem naturalnym, cytryną, oliwą oraz solą i pieprzem. W wersji bardziej sycącej dodaj jajko lub tuńczyka.

• Zapiekanki i omlety: Krótko zblanszowany brokuł świetnie sprawdza się w zapiekankach z makaronem i ricottą, a także w omletach czy frittatach.

• Pieczenie: Szybkie pieczenie z oliwą i płatkami chili wydobędzie z niego intensywny smak.

Warto korzystać z lokalnych, podlaskich brokułów, by wzmocnić odporność na nadchodzącą jesień i zimę, jednocześnie wspierając swój najważniejszy organ metaboliczny.

PS